diff --git a/documentation/README.tr b/documentation/README.tr index a4c8819cee3..aa113537622 100644 --- a/documentation/README.tr +++ b/documentation/README.tr @@ -1,56 +1,50 @@ 1. GİRİŞ -Wine Microsoft Windows programlarını (DOS, Windows 3.x ve Win32 -uygulamaları dahil) Unix üzerinde çalıştırmanıza izin veren bir -programdır. Microsoft Windows ikili dosyalarını yükleyip çalıştıran -bir program yükleyici ve Windows API çağrılarını Unix ve X11 -eş değerlerini kullanarak gerçekleyen (Winelib isimli) bir kitaplıktan -oluşur. Kitaplık ayrıca Win32 kodlarını doğal Unix çalışabilir -dosyalarına çevirmek için kullanılabilir. +Wine Microsoft Windows uygulamalarını (DOS, Windows 3.x ve Win32 +uygulamaları dahil) Unix uyumlu sistemler üzerinde çalıştırmanıza izin +veren bir programdır. Microsoft Windows çalıştırılabilir dosyalarını +yükleyip çalıştıran bir program yükleyici ve Windows API çağrılarını Unix +ve X11 eşdeğer çağrılarını kullanarak gerçekleyen Winelib isimli bir +kitaplıktan oluşur. Kitaplık ayrıca Win32 kodlarını doğal Unix +çalıştırılabilir dosyalarına çevirmek için kullanılabilir. Wine, GNU LGPL altında dağıtılan özgür bir yazılımdır; ayrıntılar için LICENSE dosyasına bakabilirsiniz. 2. HIZLI BAŞLANGIÇ -Eğer kaynaktan derlemek istiyorsanız, Wine'ı derlemek ve kurmak için -Wine Kur'u kullanmanız önerilir. Wine kaynak kodu içerisinde (README -dosyasını içeren) en üst dizine geçin ve aşağıdaki komutu verin: +Eğer kaynaktan derlemek istiyorsanız, Wine'yi derlemek ve kurmak için Wine +Kur'u kullanmanız önerilir. Wine kaynak kodu içerisinde en üst dizine +(README dosyasını içerir) geçiniz ve şu komutu veriniz: ./tools/wineinstall Programları "wine [seçenekler] program" şeklinde çalıştırabilirsiniz. Daha ayrıntılı bilgi ve sorun çözümü için, bu dosyanın geri kalanını, -Wine kılavuz sayfalarını ve özellikle http://www.winehq.org sitesindeki -zengin bilgi arşivini okuyabilirsiniz. +Wine kullanım kılavuzunu ve özellikle http://www.winehq.org sitesindeki +zengin bilgi arşivini tarayabilirsiniz. 3. GEREKSİNİMLER Wine'ı derlemek ve çalıştırmak için, aşağıdakilerden en az birine sahip olmanız gerekir: - Linux sürüm 2.0.36 veya üzeri - FreeBSD 5.3 veya sonrası - Solaris x86 2.5 veya sonrası + Linux 2.0.36 veya sonrası + FreeBSD 8.0 veya sonrası + Solaris x86 9 veya sonrası NetBSD-current + macOS 10.6 veya sonrası -Wine çalışmak için çekirdek düzeyinde evre desteğine ihtiyaç duyduğundan -sadece yukarıda söz edilen işletim sistemleri desteklenmektedir. -Çekirdek düzeyi evrelerini destekleyen diğer işletim sistemleri de -gelecekte desteklenebilir. - -Linux hakkında bilgi: - Linux 2.2.x hala çalışması gerekirken Linux 2.0.x de hala çalışabilir - (çok eski 2.0.x sürümlerinde evre ile ilgili çökmeler yaşanmaktadır), - 2.4.x gibi yeni bir çekirdek kullanmak en iyisidir. +Wine çalışmak için çekirdek düzeyinde iş parçacığı desteğine ihtiyaç +duyduğundan sadece yukarıda söz edilen işletim sistemleri +desteklenmektedir. +Çekirdek düzeyinde iş parçacıklarını destekleyen diğer işletim sistemleri +de gelecekte desteklenebilir. FreeBSD hakkında bilgi: - Wine FreeBSD 4.x ve FreeBSD 5.x üzerinde derlenmesi gerekirken - FreeBSD 5.3 öncesi sürümler büyük olasılıkla düzgün çalışmayacaktır. - - Ayrıntılı bilgi aşağıdaki adreste yer alan FreeBSD uyarlama ağacında - bulunabilir: - . + Wine, FreeBSD 8.0'dan önceki sürümlerde genellikle düzgün çalışmaz. + Ayrıntılı bilgi için http://wiki.freebsd.org/Wine adresini ziyaret + ediniz. Solaris hakkında bilgi: Wine'ı derlemek için muhtemelen GNU araçlarına (gcc, gas, vb.) ihtiyaç @@ -62,142 +56,106 @@ NetBSD hakkında bilgi: USER_LDT, SYSVSHM, SYSVSEM ve SYSVMSG seçeneklerinin çekirdeğinizde etkin olduğundan emin olunuz. - +macOS hakkında bilgi: + x86 üzerinde düzgün bir derleme yapabilmeniz için Xcode 2.4 veya daha yeni + bir sürüm gereklidir. + Mac sürücüsü için 10.6 veya daha üzeri gereklidir, sürücü 10.5'te derlenmez. Desteklenen dosya sistemleri: - Wine birçok dosya sisteminde çalışabilir. Bununla beraber, Wine /tmp - dizini için umsdos kullanıldığında hata verecektir. Samba üzerinden - yapılan dosya erişimlerinde de birkaç uyumluluk sorunu raporlanmıştır. - Ayrıca, NTFS şu an sadece okuma kipinde güvenli bir şekilde kullanılabildiği - için NTFS kullanmamanızı öneririz. Windows programları, çalışmak için - neredeyse her zaman yazma erişimine gereksinim duyarlar. NTFS dosyaları - ile çalışmak zorunda kaldığınızda, dosyaları yazılabilir bir konuma - kopyalayabilirsiniz. + Wine birçok dosya sisteminde çalışabilir. Bununla beraber, Samba üzerinden + yapılan dosya erişimlerinde de birkaç uyumluluk sorunu bildirilmiştir. + Ayrıca, NTFS bazı uygulamalar için gereken bütün dosya sistemi özelliklerini + sağlamamaktadır. Unix için geliştirilen dosya sistemlerini kullanmanız önerilir. Temel gereksinimler: - X11 geliştirme dosyalarının kurulu olması gerekir + X11 geliştirme dosyalarının kurulu olması gereklidir. (Debian'da xlib6g-dev, Red Hat'da XFree86-devel adlı paketler). -Derleme aracı gereksinimleri: - x86 sistemlerinde gcc >= 2.7.2 gereklidir. - 2.7.2.3 öncesi sürümlerde bazı dosyaların en iyilemeli derlenmesinde, - daha çok başlık dosyası yönetimi ile ilgili sorunlardan dolayı hata - oluşmaktadır. pgcc şu an Wine ile çalışmamaktadır. Bu sorunun nedeni - bilinmemektedir. + "make" komutuna kesinlikle ihtiyacınız vardır. (çoğunlukla GNU make) - Elbette "make" aracına da (genellikle GNU make) gereksinim duyacaksınız. - - Ayrıca flex 2.5 sürümü ve sonrası ile birlikte bison gereklidir. + Ayrıca, flex 2.5.33 ve bison araçları da gereklidir. Seçeneğe bağlı destek kitaplıkları: - Eğer CUPS yazdırma desteği isterseniz, hem cups hem de cups-devel paketlerini - kurmalısınız. - Tam işlevsel bir msxml gerçeklemesi elde etmek için libxml2 paketini kurunuz. + Yapılandırılırken, eğer seçeneğe bağlı paketler bulunamadıysa, bildirim + alacaksınız. Yüklemeniz gereken paketler hakkında ipuçları için, + http://wiki.winehq.org/Recommended_Packages adresini ziyaret ediniz. + + 64 bit üzerinde, eğer Wine'yi 32 bit (varsayılan) olarak derleyecekseniz, + bazı kitaplıklarin 32 bit sürümlerinin yüklü olduğundan emin olunuz; + ayrıntılar için http://wiki.winehq.org/WineOn64bit adresini ziyaret + ediniz. Eğer gerçek bir 64 bit Wine kurulumu (veya 32-64 bit karışık) + isterseniz, bilgi için http://wiki.winehq.org/Wine64 adresini ziyaret + ediniz. 4. DERLEME -Eğer wineinstall kullanmamayı seçtiyseniz, Wine'ı derlemek için aşağıdaki +Eğer wineinstall kullanmamayı seçtiyseniz, Wine'yi derlemek için aşağıdaki komutları çalıştırınız: ./configure -make depend make -Bu "wine" programını ve destek kitaplıklarını/ikili dosyalarını derleyecektir. -"wine" programı Windows uygulamalarını yükleyecek ve çalıştıracaktır. -"libwine" ("Winelib") kitaplığı Windows kaynak kodunu Unix altında derlemek -ve bağlamak için kullanılabilir. +Bu, "wine" programını ve destek kitaplıklarını/ikili dosyalarını +derleyecektir. "wine" programı Windows uygulamalarını yükleyecek ve +çalıştıracaktır. "libwine" ("Winelib") kitaplığı Windows programlarının +kaynak kodunu Unix altında derlemek ve bağlamak için kullanılabilir. -Derleme yapılandırma seçeneklerini görmek için ./configure --help giriniz. - -Yama dosyası kullanarak yeni bir sürüme yükseltmek için önce en üst dizine -(README dosyasının bulunduğu dizin) geçin. Ardından bir "make clean" yapın -ve şu komutla sürümü yamalayın: - - gunzip -c yama-dosyası | patch -p1 - -"yama-dosyası" yama dosyasının adıdır (Wine-yymmdd.diff.gz benzeri). Ardından -yine "./configure" komutunu verin ve "make depend && make" komutunu -çalıştırın. +Derleme yapılandırma seçeneklerini görmek için ./configure --help komutunu giriniz. 5. KURULUM -Wine düzgün bir şekilde inşa edildiğinde, "make install" komutunu -verebilirsiniz; bu komut wine çalışabilir dosyalarını, kılavuz sayfalarını -ve gerekli birkaç dosyayı kuracaktır. +Wine düzgün bir şekilde derlendiğinde, "make install" komutunu +verebilirsiniz; bu komut Wine çalıştırılabilir dosyalarını, kullanım +kılavuzunu ve gerekli birkaç dosyayı kuracaktır. -Önce, çakışan eski bir wine kurulumunu kaldırmayı unutmayın. Kurmadan -önce "dpkg -r wine" veya "rpm -e wine" veya "pisi rm wine" ya da -"make uninstall" komutlarından birini deneyin. +Önce, çakışan eski bir Wine kurulumunu kaldırmayı unutmayınız. Kurmadan +önce "dpkg -r wine" veya "rpm -e wine" veya "pisi rm wine" ya da "make +uninstall" komutlarından birini deneyiniz. -Yapılandırma ipuçları için http://www.winehq.org/ adresinde Destek -bölümüne bakınız. +Yüklemeden sonra, "winecfg" yapılandıma aracını +çalıştırabilirsiniz. Yapılandırma ipuçları için http://www.winehq.org/ +adresinde Destek bölümüne bakınız. -Eğer paylaşımlı kitaplık hataları alıyorsanız -(ör. "Error while loading shared libraries: libntdll.so"), root olarak -kitaplık yolunu /etc/ld.so.conf dosyasına eklediğinizden ve ldconfig -komutunu verdiğinizden emin olun. +6. UYGULAMALARIN ÇALIŞTIRILMASI -6. PROGRAMLARIN ÇALIŞTIRILMASI - -Wine'ı çağırırken çalışabilir dosyanın tam yolunu verebilir veya sadece +Wine'yi çağırırken çalışabilir dosyanın tam yolunu verebilir veya sadece bir dosya adı belirtebilirsiniz. -Örneğin: Solitaire çalıştırmak için: +Örneğin: Not Defteri'ni çalıştırmak için: - wine sol (dosyaları konumlandırmak için config - wine sol.exe dosyasındaki Path arama yolunu kullanarak) + wine notepad (dosyaları konumlandırmak için config + wine notepad.exe (dosyasındaki Path arama yolunu kullanarak) - wine c:\\windows\\sol.exe (DOS dosya adı sözdizimi ile) + wine c:\\windows\\notepad.exe (DOS dosya adı sözdizimi ile) - wine /usr/windows/sol.exe (Unix dosya adı sözdizimi ile) + wine ~/.wine/drive_c/windows/notepad.exe (Unix dosya adı sözdizimi ile) - wine sol.exe /parametre1 -parametre2 parametre3 + wine notepad.exe readme.txt (programı parametre vererek çağırma) -Not: komut satırında tam bir dosya adı verildiğinde dosyanın yolu - ayrıca path bilgisine eklenecektir. - -Wine henüz tamamlanmış değildir; bu nedenle bazı programlar çökebilir. Eğer -winedbg'yi documentation/debugger.sgml'de belirtildiği gibi düzgün bir şekilde -kurarsanız, bir hata ayıklayıcı satırına düşeceksiniz. Böylece hatayı keşfedip -sorunu çözebilirsiniz. Bunun yapılışı hakkında daha fazla bilgi için lütfen -documentation/debugger.sgml dosyasını okuyunuz. - -Wine'ın erişimine açtığınız tüm önemli dosyalarınızı yedeklemelisiniz veya -bu dosyaların özel bir Wine kopyalarını tutmalısınız. Çünkü, bazı dosya -bozulmalarını raporlayan kullanıcılar görülmüştür. Explorer'ı çalıştırmayın, -örneğin, eğer düzgün bir yedeğiniz yoksa bazı dizin adlarının değiştirilmesine -veya bozulmasına yol açabilir. Messenger gibi diğer MS uygulamaları da bir -şekilde Explorer'ı çalıştırdıklarından dolayı güvenli değildir. Birtakım -bozulmalar (!$!$!$!$.pfr) kısmen bu adresteki bilgiler kullanılarak -düzeltilebilir: -http://home.nexgo.de/andi.mohr/download/decorrupt_explorer +Wine tamamen bitmiş değildir; bu nedenle bazı programlar çökebilir. Bir +sorun oluştuğunda, bir çökme günlük dosyası alacaksınız, bu dosyayı hata +bildirirken eklemelisiniz. 7. DAHA FAZLA BİLGİYE ERİŞİM WWW: Wine hakkında geniş bilgiyi WineHQ sitesine http://www.winehq.org/ - adresinden ulaşarak edinebilirsiniz : çeşitli Wine kılavuzları, + adresinden ulaşarak edinebilirsiniz: çeşitli Wine kılavuzları, uygulama veritabanı, hata izleme gibi. Burası muhtemelen en iyi başlangıç noktasıdır. SSS: Wine hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz: - http://www.winehq.org/FAQ - -Usenet: comp.emulators.ms-windows.wine üzerinde wine ile ilgili konularda - tartışabilir ve yardım alabilirsiniz. Hatalar: Hatalarınızı http://bugs.winehq.org adresinden Wine Bugzilla - ile raporlayabilirsiniz. Lütfen bir hata raporlamadan önce + ile bildirebilirsiniz. Lütfen bir hata bildirmeden önce hatanın önceden girilip girilmediğini öğrenmek için bugzilla'da - arama yapınız. Hata raporlarını ayrıca comp.emulators.ms-windows.wine - haber grubuna gönderebilirsiniz. + arama yapınız. IRC: irc.freenode.net sunucusundan #WineHQ kanalı ile çevrimiçi yardım alabilirsiniz. -Git: Geçerli Wine geliştirme ağacı Git üzerinden erişilebilir. +Git: Geçerli Wine geliştirme ağacına Git üzerinden erişilebilir. Daha fazla bilgi için http://www.winehq.org/git adresine gidiniz. E-posta listeleri: @@ -214,5 +172,5 @@ julliard@winehq.org -- Türkçe çeviri: -Fatih Aşıcı -fasici@linux-sevenler.org +Can Taşan +betax34@hotmail.com